Manibux’ı kurarken kendimize bir hedef koymuştuk. Hedefimiz çocuklarımızın ve ailelerin hayatlarını kolaylaştırırken aynı zamanda onlara finansal okuryazarlık eğitimi de vermek. Eğitimci kökenli bir şirket olarak günümüzün dalgalı ekonomisinde ayakta kalmanın en doğru yönteminin bu konuda bilgi sahibi olmaktan geçtiğine inanıyoruz. finansal okuryazarlığa sahip gençler ilerde benzer koşullarda yaşanacak krizlere hazırlıklı olabilecekler ve bu gibi ortamlarda nasıl davranmaları gerektiğini de bilecekler.
Peki nedir bu “finansal okuryazarlık”?
Finansal okuryazarlık, bireylerin gelirlerini, birikim ve yatırımlarını akıllıca değerlendirme ve bütçelerini doğru yönetebilme yetkinliğidir. Bir harcamayı yapıp yapmama kararını doğru verebilme ve tasarruf edebilme bilincidir.
Tanımdan anlaşılabileceği gibi Manibux’ın hedefi de çocuklarımıza harçlık verirken bunu aynı zamanda bir eğitim aracına da dönüştürmek. Bu sayede çocuklara düzenli harçlık verirken aynı zamanda onları yönlendirebilir, hedefler koyabilir, biriktirme veya harcama alışkanlıkları kazanmalarını sağlayabilirsiniz. Yakın zamanda hayata geçireceğimiz sosyal sorumluluk projeleri sayesinde de çocukların yardımlaşmayı da öğrenmesine katkı sağlamak en büyük hedefimiz.
Çocuklara finansal okuryazarlık öğretmek için 7 önemli ders
Aileler çocukları ile para konuşmayı çok sevmezler. Ancak para kavramını öğretilmeye başlayacak en önemli yer ailenin kendisidir. Aşağıdaki adımlarla siz de çocuğunuzla finansal okuryazarlık konusunda ilk adımları atabilirsiniz.
1. İstek ve ihtiyaç arasındaki fark
Özellikle okul öncesi çocuklar detaylı finansal kavramları anlamayabilirler ancak istek ve ihtiyaç kavramları daha kolay anlatılabilir. Ailelerin paralarını öncelikle yiyecek, ilaç, ev gibi ihtiyaçlara harcadıklarını, sonrasında da oyuncak, tatil gibi isteklerin de ihtiyaçlar sonrasında kalan paranın bir kısmı ile alınabileceğini ve kalanın da acil durumlar için biriktirilmesi gerektiğini anlatmak gerekiyor.
2. Para sınırsız değildir
Çocukların bilmesi gereken en önemli kavram paranın sınırsız olmadığı ve en zenginlerin bile bir gün parasının bitebileceği. Bu aynı zamanda şu anlama geliyor, bir ürün aldığımız zaman harcadığımız parayla artık başka bir ürün almamız mümkün değil. Bize basit gibi gözükse de çocuklar için bu öğrenilmesi gereken bir bilgi.
Çocuklara bu konuda eğitim verebilecek en iyi ortam marketler. Bir market alışverişi sırasında çocuğunuza iki benzer ürün arasında seçim yapmasını sağlayarak eldeki parayla sadece birinin alınabileceğini öğretebilirsiniz.
3. Hatalı harcamalar bazen eğiticidir
Aileler çocuklarının harcamalarında hata yapmamaları için kontrollü davranmayı tercih ediyorlar. Ancak bazen bu yaşlarda bazı hatalar yapmalarına ve doğum gününde veya bayramda gelen harçlığını kontrolsüzce harcamasına göz yummak ilerde çok daha büyük hatalar yapmalarının da önüne geçecektir.
Bırakın biraz yanlış harcamalar yapsın ve sonra gerçek ihtiyacını almaya parası kalmasın. Tabi burada ailelere düşen en önemli sorumluluk hataları telafi etmek için destek olmaktan kaçınmak. Bu durumda eğitimin başarılı olması mümkün olmayacaktır.
4. Biriktirerek almayı öğrenme
Çocukların finansal okuryazarlık sürecinde öğrenmesi gereken en önemli başlıklardan biri, bir ürün almak için beklemesinin ve para biriktirmesinin gerektiği. Aileler özellikle anlık alımlar yerine hedefler koyarak ve harçlığın bir kısmını bu ürünü almak için biriktirmesini sağlayarak bu eğitime katkı sağlayabilirler.
Bir oyuncak, oyun veya kitap mı almak istiyor, anne veya baba, harçlığına ilave bir miktar verebilir ve almak istediği ürün için onu biriktirmesi gerektiğini anlatabilir.
5. Kredi nasıl çalışır?
Yukarıdaki kavramlar oturduktan sonra geçilecek bir sonraki aşama kredi kavramını anlatmak olmalıdır. Çocukların, kredinin başka birisinden borç almak olduğunu ve bunun da bir maliyeti olacağını anlaması gerekiyor.
Ailelere düşen çocuklarına kredinin ve kredi kartının korkunç bir şey olduğunu değil, tam tersine gereklilik halinde kullanılabilecek faydalı bir ürün olduğunu anlatmaları gerekiyor. Ancak bunu anlatırken de kredinin bedavadan gelen bir para olmadığını ve bunun bir maliyeti olacağını da doğru anlatmak ilerde hata yapmalarının önüne geçecektir.
6. Para zamanla nasıl büyür?
Gerçek hayatta paramızı bankaya yatırırız ve faiz geliri alarak paramızın artmasını sağlarız. Bireysel emeklilik için para biriktiririz ve bu para çeşitli araçlar sayesinde artar ve ilerde rahat bir hayat sürmemizi sağlar.
Çocukların da bu kavramları anlayabilmesi için para biriktirme hedefleri koymalısınız ve belli bir miktar para biriktirirse, üzerine bir miktar da ay sonunda sizin ekleyeceğinizi paylaşarak onları motive edebilir. Aynı zamanda biriktirince parasının arttığını da görmesi ilerde yatırım yapmanın faydalarını anlamasına yardımcı olacaktır.
7. Gerçek dünyada para
Çocuklar için dünyadaki bütün para 1000 TL olabilir çünkü onlar için gerçek hayatta maaşlar ne kadar, bir araba kaça alınıyor, ev kirası ne kadar belli değil. Bu nedenle anne ve babalara düşen bir görev de zaman zaman bazı önemli ihtiyaç veya satın almaların miktarlarını çocuklarla paylaşmaları. Bu sayede neyin pahalı, neyin ucuz olduğunu bir süre sonra anlamaları kolaylaşacaktır.
Özet olarak ailelerin genelde ihmal ettiği bir kavramdır para. Oysaki okuma yazma, matematik, tuvalet eğitimi gibi vazgeçilmez bir eğitimdir finansal okuryazarlık.